Co daje zmiana perspektywy?

W filmie „Życie jest piękne” jest taka poruszająca scena, kiedy to Guido, główny bohater, którego gra Roberto Begnini ryzykując życie zgłasza się do przetłumaczenia komunikatu obozowych strażników. Ważne jest to, że praktycznie nie zna ani słowa po niemiecku. Dzięki temu, będzie miał możliwość przekonania swojego  syna Giosue, który stoi nieopodal z grupą więźniów,  zasad panujących w obozie koncentracyjnym. Gdzie zostali wywiezieni jako włoscy Żydzi w czasie II wojny światowej. Zrobił to tak wiarygodnie, że Giosue uwierzył, że bierze udział w pasjonującej grze. Poznał podstawowe zasady, czyli: żeby wygrać musi siedzieć cicho, nie płakał, nie prosić o kanapki z powidłami i słodycze itd. Jeśli będzie się trzymał zasad wygra, nagrodą będzie prawdziwy czołg. Można by pomyśleć, że to tylko film, komedia, nic co mogło się zdarzyć naprawdę. Może i tak jest, ale co w takim razie z  prawdziwymi historiami opisywanymi przez Stanisława Grzesiuka? Te same dramatyczne okoliczności i prawdziwa historia człowieka, który dzięki poczuciu humoru i dystansowi do siebie przetrwał prawdziwe piekło. Często nie mamy świadomości, że tak wiele zależy od nas samych. Pewnie – na wiele spraw nie masz wpływu, ale często możesz WYBRAĆ odpowiednią perspektywę spojrzenia na to co się aktualnie dzieje w twoim życiu. Jest takie powiedzenie perception is reality, czyli rzeczywistość „tworzy” nasza percepcja.

Zaczęliśmy od opisu sceny filmowej. Zrób teraz mały eksperyment i spójrz teraz na swoje życie z perspektywy twórcy filmu. Jaki to będzie gatunek? Dramat, komedia,  przygodowy, dokumentalny czy thriller? Usiądź wygodnie i zacznij sobie wyobrażać… Przypomnij sobie najzabawniejsze momenty twojego życia, nawet jeśli dziś jesteś w trudnej sytuacji. Zmontuj to w jeden pełnometrażowy film lub nawet pierwszy sezon serialu. Wtedy widzisz swoje życie jako serię zabawnych gagów. Radość, żarty i zabawa, nic więcej. Jak się teraz czujesz?

W drugiej części eksperymentu możesz stworzyć inny film. Wybierz same trudne i bolesne momenty swojego życia. Może nie te najtrudniejsze, ale niech będą dość smutne. Każdy ma takie sytuacje. Podobnie jak przed chwilą montujesz je w jeden ciąg scen i dramat jest gotowy. Zapewne twoje obecne uczucia są mniej przyjemne. Może nawet czujesz przygnębienie i smutek.

Kto jest odpowiedzialny jakim jesteś reżyserem lub montażystą. Zawsze ty, choć najczęściej robisz to nieświadomie, czyli nadajesz znaczenia swojemu życiu. Żeby odzyskać większy wpływ na własne reakcje, możesz zmienić perspektywę spojrzenia. Zawsze możesz mieć  wybór, jeśli tylko chcesz z niego skorzystać. To nie wpływa na rzeczywistość, a tylko to jak ją postrzegasz. Niby nic, a najczęściej to cały nasz świat.

Perspektyw które możesz wykorzystać jest wiele i ogranicza na właściwie tylko wyobraźnia. Metafora filmu jest tylko jedną z możliwych. Poniżej kilka przykładów jako inspiracje.

Są osoby, które wybierają perspektywę religijną.  Mają wtedy dostęp do interpretacji zdarzeń zgodnych z danym wyznaniem. Żeby łatwiej sobie poradzić z trudnościami mówią na przykład: Bóg tak chciał.

Inną opcją jest spojrzenie na życie jak na szkołę. Wtedy wszystko możesz traktować jako lekcję. Możesz nie zdać do następnej klasy jeśli to co dzieje się w twoim życiu ma pewien powtarzalny schemat.

Cześć osób wybiera perspektywę walki. Wszystko muszą wywalczyć, czy jak mówią „wyszarpać pazurami”. Oni wygrywają, żeby ktoś mógł przegrać. Czasami przegrywają. Są ofiary, ale nagrodą jest zwycięstwo.

Jeśli miałabyś/miałbyś spojrzeć na swoje życie inaczej, to jaką użyteczną dla siebie perspektywę stworzysz?

Rafał Nykiel

Coach i trener coachingu i team coachingu International Coaching Community. Prowadzi zajęcia na SGH, PŁ, WSB i UŁ, twórca narzędzia EQdo karty emocji.